ضوابط طراحی و اجرای قاب‌های مهاربندی شده در ساختمان‌های فولادی

اتصالات بادبند

بادبندها در سازه های متداول مانند سوله صنعتی دارای اتصالاتی شامل: پلیت های اتصال گوشه، گاست پلیت و لقمه ها هستند. دانستن و رعایت ضوابط و نکات اجرایی هر کدام از اتصالات بادبندها که منحصر بفرد هستند، ضروری است. چرا که عملکرد صحیح بادبند به عملکرد درست تک تک این اجزا و اتصالات بستگی دارد. اجرای اتصالات بادبندها به صورت جوشی یا پیچ و مهره ای یا ترکیبی از آن ها امکان پذیر است و اتصالات پیچ و مهره ای به صورت فلنچی یا اسپلایسی قابل اجرا می باشد.

اتصالات بادبند

مونتاژ و نصب بادبند

آشنایی با ماهیت و عملکرد بادبند ها در سوله‌ مهم است، ولی نحوه اجرای صحیح بادبندها که شامل مونتاژ و نصب آن ها می باشد، امری مهم تر و ضروری است که متاسفانه در ایران به درستی انجام نمی شود. به عبارتی، اجرای بادبندهایی که توسط پیمانکاران صورت می گیرد، فاقد کیفیت لازم است. در حقیقت عملکرد مناسب بادبندها در گرو اجرای صحیح و با کیفیت این المان های ضروری می باشد. در صورت عدم کارکرد درست سیستم های باربر جانبی، نمی توان از تخریب های اساسی در ساختمان ها جلوگیری کرد. سیستم های باربر جانبی که در قاب های خمشی اجرا می شوند، شامل اتصالات و در قاب های مفصلی شامل بادبند ها می شوند.

ضوابط اجرایی بادبند یا مهاربندها در سازه‌های فلزی

در اجرای بادبندها لازم است ضوابطی در نظر گرفته شود که در ادامه به شرح تعدادی از آن‌ها خواهیم پرداخت:
1- مهم است که از به کار بردن تیرهای لانه زنبوری و دوبل در تیر واسط خودداری شود؛ چراکه توانایی تحمل نیروی وارده را نخواهند داشت.
2- طول تیر واسط، از 0.2 طول کل دهانه بیشتر نشود.
3- در تیرهای واسط کم‌تر از 1 متر، علاوه بر سخت کننده‌، از یک جفت سخت کننده در میان تیر واسط نیز باید استفاده گردد.
4- زاویه میان عضو بادبند و تیر واسط بین 30 الی 60 درجه محدود شود.
5- لازم است ابتدا و انتهای طول تیرهای واسط با سخت کننده محکم شوند.

ضوابط اجرایی بادبند یا مهاربندها در سازه‌های فلزی

تفاوت های سیستم باربر جانبی بادبندی و قاب خمشی

سیستم های باربر جانبی مختلف در طراحی سازه بر اساس متد طراحی و مشخصات سازه مورد استفاده قرار می گیرند.

قاب های خمشی که شامل: اتصالات گیردار، دیوار برشی بتنی یا فولادی، یا سیستم های ترکیبی، به سیستم هایی اطلاق می شود که در حالت های معمولی، متوسط و ویژه بر اساس اهمیت ساختمان کاربرد دارند. ضریب رفتار قاب های خمشی در زلزله نسبت به قاب مهاربندی بزرگتر است.

این ضریب در محاسبات نیروی زلزله تاثیرگذار است و منجر به کاهش آن می شود. لازم به ذکر است که پارامتر تعیین کننده دیگر در این قاب ها، دریفت است که افزایش می یابد و باید تحت کنترل باشد. کنترل دریفت در طراحی قاب های خمشی، بزرگتر و سنگین تر شدن مقاطع به خصوص افزایش عمق تیرها را به همراه دارد که از معایب سیستم قاب خمشی محسوب می شود.

قاب های خمشی، بازشو ها را به صورت کامل تامین کرده که یک مزیت نسبت به بادبندها به ویژه در برج‌ها است که در چهار طرف نورگیر هستند.

تفاوت های سیستم باربر جانبی بادبندی و قاب خمشی

خوب است بدانید، با استفاده از بادبندها، محدودیت هایی در تامین نور ساختمان ایجاد می شود و اجرای آن نیز کمی دشوار است. همین باعث شده تا بسیاری از سازندگان در پروژه های خود از این سیستم سازه ای استفاده نکنند و سیستم سازه ای قاب خمشی همراه با یک هسته متشکل از دیوار های برشی در مرکز سازه را ترجیح می دهند. به طور کلی استفاده از بادبند در ساختمان هایی با سازه های فلزی که از دو سمت با ساختمان همسایه مجاور هستند و امکان تامین نور از آن سمت ها نیست، گزینه اول است.

مقاطع فولادی مورد استفاده در بادبندها:

مقاطع فولادی پرکاربرد برای ساخت بادبند شامل ناودانی (به‌خصوص ناودانی دوبل)، نبشی، تیرآهن، مقاطع باکس، پروفیل‌های لوله‌ای، میلگرد و کابل (سیم بکسل) هستند. انتخاب مقطع مناسب بستگی به نیاز طراح سازه، اندازه سازه، شرایط اقلیمی و نوع بادبند دارد و این مقاطع برای مقاومت در برابر نیروهای کششی و فشاری در سازه به کار می‌روند.

مقاطع فولادی رایج در بادبندها:

ناودانی: این مقطع به صورت دوبل در کنار هم برای ایجاد بازوی بادبند استفاده می‌شود و در سازه‌های مختلف، به ویژه در ساختمان‌های بزرگ، کاربرد دارد.

نبشی: نبشی‌ها نیز از مقاطع فولادی هستند که می‌توانند برای ساخت بادبند استفاده شوند.

تیرآهن: در برخی طرح‌ها و سازه‌های خاص، از تیرآهن نیز برای ساخت بادبند استفاده می‌شود.

مقاطع لوله ای و باکس: مقاطع لوله‌ای و باکس نیز بسته به نیاز طراحان و کارخانه‌ها در سازه‌های خاص به عنوان بادبند به کار می‌روند. عموما از این مقاطع برای سازه‌های اکسپوز استفاده می‌شود.

میلگرد و کابل: در برخی طرح‌ها و سازه‌ها مثل سوله از میلگرد جهت استفاده در بادبندهای عمودی و افقی در دیواره و سقف‌ها استفاده می‌شود، لازم به ذکر است که مهاربند با میلگرد فقط نیروهای کششی را تحمل می‌کنند.

مقاطع فولادی رایج در بادبندها

عوامل موثر در انتخاب مقطع:

نیاز طراح سازه: انتخاب نهایی مقطع بر عهده طراح سازه است.

نوع بادبند: آرایش‌های مختلف بادبند (مانند ضربدری، هفتی و هشتی و …) نیاز به مقاطع متفاوتی دارند.

اندازه و کاربری سازه: در ساختمان‌های مسکونی، مقاطع ناودانی رایج است، اما برای سازه‌های بزرگتر ممکن است از مقاطع دیگری استفاده شود.

شرایط اقلیمی: شرایط محیطی پروژه نیز در انتخاب نوع و مقدار پروفیل مورد نیاز تاثیرگذار است.

بدون دیدگاه

دیدگاهتان را بنویسید